Op 10 maart jongstleden heeft het Ministerie van Justitie een voorstel tot nadere aanpassing van het Wetsvoorstel Auteurscontractenrecht gepubliceerd.
De beroepsorganisaties en rechtenorganisaties van scenaristen, regisseurs en acteurs, verenigd in Portal Audiovisuele Makers (PAM) hebben verheugd geconstateerd dat in het nieuwe tekstvoorstel dat er nu ligt duidelijke aanknopingspunten te vinden zijn voor een betere contractuele positie van filmmakers ten opzichte van producenten en exploitanten.
De filmmakers hebben ook nu al, onder de huidige wetgeving, een wettelijk recht op een vergoeding voor het gebruik van hun werk. In de praktijk blijkt deze vergoeding voor individuele filmmakers helaas vaak niet afdwingbaar en worden zij in hun contractonderhandelingen met de producenten gedwongen om genoegen te nemen met een eenmalige afkoopsom voor de zogeheten exploitatierechten.
Het Wetsvoorstel Auteurscontractenrecht, dat in 2012 door de regering werd gepubliceerd, heeft nu juist als doel om de positie van filmmakers te verbeteren. Hoewel dit voorstel een aantal positieve elementen bevat, geeft het nog onvoldoende garanties dat filmmakers een eerlijke vergoeding ontvangen voor het gebruik van hun werk.
Het voorstel tot nadere aanpassing biedt belangrijke verbeteringen ten opzichte van de vorige concepttekst van het wetsvoorstel.
Zo wordt bijvoorbeeld de verplichting tot betaling van de vergoeding voor de belangrijkste filmmakers en uitvoerende kunstenaars voor bepaalde vormen van gebruik van hun werk (zoals voor uitzending en on demand diensten) niet meer bij de producenten neergelegd, maar bij de eindexploitanten – zoals kabelmaatschappijen, omroepen en video-on-demand aanbieders. Van de vergoedingen kan geen afstand worden gedaan en ze moeten proportioneel zijn ten opzichte van de verdiensten die gemaakt worden door de exploitanten. De vergoedingen worden collectief geïnd door de beheersorganisaties van de makers en uitvoerende kunstenaars, die door henzelf worden bestuurd. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om via de beheersorganisaties een deel van de vergoedingen aan te wenden voor collectieve doeleinden die aan de gehele beroepsgroep ten goede komen, zoals talentontwikkeling en opleiding van filmmakers.
Producenten kunnen op deze manier de gewenste beschikking krijgen over de exploitatierechten. Tegelijkertijd blijven de scenarioschrijvers, regisseurs en acteurs via hun eigen collectieve organisaties verzekerd van de vergoedingen waar zij recht op hebben, op efficiënte en controleerbare wijze.
Het Ministerie van Justitie doet met het voorstel tot aanpassing een ultieme poging om tot een structurele oplossing voor de toekomst te komen en hoopt op constructieve reacties van de belanghebbenden, waar mogelijk via de (koepel)organisaties. Netwerk Scenarioschrijvers, DDG, ACT, LIRA, VEVAM en NORMA zullen dan ook gezamenlijk via PAM reageren op het voorstel.
Het Ministerie van Justitie heeft aangegeven dat zij het traject van consultatie en de verwerking daarvan in beginsel begin april te willen afronden. Wordt vervolgd!
